Kiralama işlemlerine ilişkin olarak yayınlanan ve aşağıda bir maddesini paylaştığımız Tebliğ ile artık ülkemizde kural olarak (belirli istisnalar hariç) dövizle kiralama yapılamayacak.
Bu yazımızda işin en can alıcı noktasını;döviz üzerinden devam eden kira sözleşmelerinin hangi esaslara göre Türk Lirasına döndürüleceğini ve kur hesabının nasıl yapılacağını aydınlatmaya çalışacağız.
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında yayınlanan 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ'de kira sözleşmelerinin dönüşümünün ne şekilde yapılacağı detaylı şekilde belirtilmiş durumdadır. Buna göre Tebliğ md:8 f.28'de;
a- Döviz veya dövize endeksli olarak belirlenen kira bedelinin 2/1/2018 tarihinde belirlenen
T. C. Merkez Bankası efektif satış kuru kullanılarak hesaplanan Türk parası cinsinden kur karşılığı tespit edilir. (İlgili tarihte bu kurlar USD =3.7776-TL / EURO= 4.5525 -TL şeklindedir.)
Diğer para birimleri için https://www.tcmb.gov.tr/kurlar/kurlar_tr.html linkine tıklayabilirsiniz.
b- Aylık kira bedelinin 02.01.2018 itibarı ile Türk Lirası karşılığı tespit edildikten sonra , Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık değişim oranlarına göre aylık olarak ve her ay için ayrı, ayrı başka bir anlatımla bir önceki ayda tespit edilen bedelin üzerine yeni artış oranı uygulanmak sureti ile artış uygulanması gerekecektir.
TÜİK artış oranlarına http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist linkinden ulaşıp buradaki "Enflasyon ve Fiyat" sekmesinden Tüketici Fiyat Endeksini seçerek ve tabloyu indirerek ulaşabilirsiniz. Örneğin 2018 yılı Eylül ayı için bu oran 6,30 olarak gerçekleşmiştir.
Kararın ve Tebliğin uygunlanması ve bu izah ettiğimiz hesap sistemi aynı madde kapsamında 2 yıl ile sınırlandırılmıştır. 2 yıl içinde; kira bedeli, taraflarca belirlenirken mutabakata varılamazsa, belirleme tarihinden belirlemenin yapıldığı kira yılının sonuna kadar Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak artırılması yoluyla belirlenir. Burada önemli nokta tarih olarak takvim yılının değil kira yılının dikkate alınmış olmasıdır. İkinci kira yılında da aynı hesap şekli uygulanacaktır. Elbette burada artık ilk yılın sonunda ortaya çıkan bedel ikinci kira yılı için baz alıncak temel kira bedeli olacaktır,başka bir anlatımla ikinci yıl hesabında artık 02.01.2018 tarihinin hiçbir önemi kalmayacaktır.
2 yılın sonunda halen anlaşmaya varılamamış olursa artık kira bedelini mahkeme tespit eder.
Son olarak,bu Kararın yürürlük tarihinden önce doğmuş ama halen ödenmemiş döviz kiralarına ve Karar'dan önce alınmış döviz bazlı depozito bedellerine bu maddeler uygulanmaz,bu alacaklar döviz olarak tahsil edilebilecektir. Bu bedellere karşılık alınmış olan döviz cinsinde çek,senet gibi kıymetli evraklar için de bu açıklama aynen geçerlidir.